• Cover Image

Lehua 'Ahihi

By: Kuleana Kope

He welina aloha i na kupa o ka aina e noho ana mai Hawaii Moku O Keawe, kahi e ike mua ia ai ka wehena kaiao, a i Niihau O Kahelelani, kahi e aui ai ka la i lalo o ka mole o Lehua. Ano, ke hoouna ia aku nei keia ohina moolelo o Lehua Ahihi i ka loa me ka laula o ko kakou paeaina, me ka manaolana e paipai a hoohoihoi i ka poe olelo Hawaii i ka heluhelu a pulama i na moolelo a na kupuna i waiho mai ai no kakou. Ma ko kakou noho ana he kanaka, ua nui na haawina o ka naau i ike ia i kela me keia la. Ua hoiliili ia ekolu moolelo ku i ke aloha walohia. Ke heluhelu ae oukou, e na makamaka heluhelu, e ike ana oukou e he mea nui no ka pili aloha ma keia mau moolelo ekolu o Makakehau, Kaala a me Kahalaopuna. Ma ka heluhelu ana no na hana a hanana o ia mau moolelo, e noonoo kakou i ka oiaio o ka olelo noeau Aohe kanaka i eha ole i ke aloha. O ia hoi, he mea ole ke kulana he ilihune, he waiwai, he naaupo, he naauao, he pupuka a he ui paha—ua ike no kakou a pau i ka eha i ke aloha, a i ole, i ke aloha ole ia paha. Ua pai mua ia keia mau moolelo ma ka makahiki 1904 e ka Hale Pai o Paradaiso o ka Pakipika. I keia wa, ua hoiliili ia na moolel...

Aia ma ke komohana hema o ka mokupuni o Lanai, ma ka lihi kahakai, e ike ia aku no he wahi mokupuni puu pohaku pele ulaula e ku ohaoha ana ma luna o ka ilikai nona ke anawaena he kanaono kapuai, o kona kiekie hoi, he kanawalu kapuai. O ka mamao mai ka mokupuni aku o Lanai a hiki i ua wahi moku pohaku la, aia ma kahi o ke kanalima a kanaono anana, he kai hohonu ka mea nana i hookaawale ma waena o laua. O na aoao a pau o ua wahi mokupuni pohaku la, he mania pu e hiki ole ai i na maiuu o ke kanaka ke wawau aku a kau i luna. Ua puni ua wahi moku la i ke kai a e ulupa mau ia ana kona mau aoao a pau e na ale me ko lakou huhu piha inaina nui, aia hoi, ma loko o kona mau aloaloa liilii, he mau ana kahi a na manu o ke kai e hana ai i ko lakou mau punana....

Read More